Odwiedzin: 2804433 
 
Meteo











































  Historia sekcji modelarskiej Aeroklubu Poznańskiego  
  Historia sekcji modelarskiej Aeroklubu Poznańskiego
1919-2004

Pierwsze lata

W niespełna rok po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 30 października 1919 powołano w Poznaniu pierwszy aeroklub w kraju, któremu nadano nazwę Aeroklub Polski. Prezesem zarządu wybrano ówczesnego prezydenta miasta Poznania - Jarogniewa Drwęskiego.
Już 18 grudnia 1919 roku przy Aeroklubie Polskim powstało pierwsze Koło Modelowania. Inicjatorem i późniejszym wieloletnim organizatorem małego lotnictwa w Poznaniu i Wielkopolsce był Bolesław Grajeta.
W roku 1921 utworzono w Polsce organizację międzyszkolną - Polski Związek Lotniczy Młodzieży, który obok popularyzacji lotnictwa zajmował się również modelarstwem lotniczym. Związek ten firmował także wydawane od 1924 roku czasopismo "Młody Lotnik" ze stałym działem modelarskim.
Od chwili powstania Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP), rozpoczęto intensywne propagowanie modelarstwa wśród młodzieży szkolnej pod hasłem "od modelarstwa do lotnictwa". Modelarstwo nie miało własnego budżetu. Finansowane było (dopiero od 1926 roku) ze środków wydziału propagandy. Wtedy powstały pierwsze kursy modelarstwa szkolące nauczycieli prac ręcznych subsydiowane przez LOPP, mające na celu wyszkolenie kadry instruktorskiej do zakładanych w szkołach modelarni.
Dopiero w 1933 roku modelarstwo przeszło spod kompetencji wydziału propagandy do wydziału szkolenia.
W 1925 roku pojawiły się pierwsze podręczniki modelarskie. Również wojewódzki komitet LOPP w Poznaniu wydał książkę Bolesława Grajety o budowie modeli samolotów konstrukcji autora oraz modelarzy zagranicznych wraz z wkładką z planami modeli. W tych latach w Wielkopolsce działało kilkadziesiąt modelarni szkolących kilkuset modelarzy.

Pierwsze zawody

Pierwsze ogólnopolskie oficjalne zawody modelarskie odbyły się w Warszawie na Polu Mokotowskim w dniu 26 maja 1926 roku. Oczywiście wcześniej odbywało się wiele zawodów modelarskich na szczeblu lokalnym i wojewódzkim. Zawody te stanowiły również eliminację do zawodów ogólnopolskich.
Do 1934 roku loty modeli punktowano w ten sposób, że za każdy metr przeleciany przez model w linii prostej przyznawano 1 punkt , a za każdą sekundę lotu 10 punktów. Były również dodawane punkty za starty z ziemi oraz konstrukcję modeli. Zawodników dzielono wówczas na amatorów i zawodowców, przyznając najczęściej nagrody rzeczowe pierwszej grupie, a pieniężne - drugiej. Później przyjęto podział na juniorów, amatorów i instruktorów.
W tych latach zawodnicy z Poznania stanowili czołówkę modelarzy wielokrotnie wygrywając zawody ogólnopolskie. Byli to uczniowie: Roman Stewenk i Walenty Ceglarek oraz instruktorzy: Bolesław Grajeta i Wacław Pawlak.

Lata 1930-39

W latach trzydziestych nastąpiła stabilizacja rozwoju modelarstwa w Polsce i w Wielkopolsce. Do modelarni trafiają pierwsze dostawy balsy, w pierwszej kolejności dla instruktorów-zawodowców. Ukazywało się też coraz więcej publikacji poświęconych modelarstwu, tj. książki, wycinanki modeli, broszury dla nauczycieli i instruktorów modelarstwa, plany modeli itd.
W tych latach zaznaczyła się wyraźna przewaga czterech ośrodków modelarstwa; poznańskiego, warszawskiego, krakowskiego i lwowskiego. Wśród czołowych modelarzy kraju prym wiedli między innymi poznaniacy: Miron Laferski i Wacław Kurasz. W Poznaniu zorganizowano wystawy modeli redukcyjnych wykonanych przeważnie w skali 1:40.
W roku 1934 zorganizowano w Poznaniu piąte ogólnopolskie zawody modelarskie , które trwały trzy dni : od 29 czerwca do 2 lipca.
W roku 1935 wprowadzono do szkół podstawowych, średnich i zawodowych modelarstwo jako przedmiot obowiązkowy do programów robót ręcznych.
Regulaminy polskich zawodów modelarskich do roku 1936 nie nawiązywały do regulaminów zagranicznych. Dopiero gdy właśnie w 1936 roku FAI uznała modelarstwo za jedną z dyscyplin sportu lotniczego i ogłosiła regulamin międzynarodowy, również w Polsce - należącej do FAI od 1928 roku - podporządkowano się przyjętym przepisom. Do roku 1938 modelarze polscy - poza wysyłaniem swoich prac do Belgii lub uczestnictwem w międzynarodowych zlotach harcerskich nie startowali poza granicami kraju. Dopiero w 1938 roku postanowiono wysłać po eliminacjach ekipę najlepszych wówczas modelarzy na zawody o Puchar Wakfielda - modeli z napędem gumowym, które odbyły się we Francji pod Paryżem. Nasza ekipa była złożona z poznańskich zawodników: Jana Burego, Pawła Humbli i Marcina Paszkieta pod kierownictwem Kazimierza Błaszczyńskiego z Warszawy. Do ekipy dołączył mieszkający na stałe we Francji Bolesław Degler. Nasza drużyna zajęła wówczas 9 miejsce wśród 14 państw.

Okupacja 1939-45

W okresie okupacji młodzież polska nie mogła uprawiać sportów lotniczych. Powstawały tajne koła lotnicze, w których między innymi budowano modele latające, mimo że również taka działalność była zakazana. Takie koła lotnicze były również w Wielkopolsce i niektórzy poznańscy modelarze nie zaprzestali budowy modeli w ukryciu.

Lata powojenne

Już latem 1945 roku zawiązał się komitet organizacyjny Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej a jego statut zalegalizowano 10 października 1945 roku. 26 lipca 1946 roku odbyło się zebranie konstytucyjne Ligi Lotniczej a niecały rok później - 29 czerwca 1947 podpisano porozumienie Ligi Lotniczej i Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej. LL zajmowała się głównie propagandą lotnictwa, szkoleniami ogólnolotniczymi i modelarstwem lotniczym , natomiast ARP dalszym szkoleniem aż do latania wyczynowego włącznie. Od końca 1949 roku ARP został praktycznie przejęty przez Ligę Lotniczą, która w latach 1950-53 była jedyną organizacją lotnictwa sportowego w Polsce. W maju 1953 roku lotnictwo sportowe przejęła na krótko Liga Przyjaciół ?ołnierza co spowodowało znaczne ograniczenia organizacyjne w lotnictwie sportowym. Na szczęście już trzy lata później nastąpiło wydzielenie lotnictwa sportowego z LP?, następnie usamodzielnienie się ARP i zmiana nazwy na Aeroklub Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (APRL).
W takich warunkach działali polscy i poznańscy modelarze. Na szczęście powyższe perturbacje nie odbijały się tak niekorzystnie na ich działalności jak na innych sekcjach aeroklubów.
Na terenie Aeroklubu Poznańskiego modelarstwo odrodziło się od pierwszych dni po wojnie. Aktywnie działali znani przedwojenni modelarze, między innymi Jan Bury , Henryk Zawal i Felicjan Gadomski. W późniejszych latach dzięki inicjatywie Jana Burego powstał barak przy ulicy Marcelińskiej w Poznaniu, w którym mieścił się ośrodek modelarstwa Aeroklubu Poznańskiego.
Felicjan Gadomski w ciągu kilku powojennych lat zbudował około 200 (dwustu!) silniczków modelarskich zwanych "GADO". Stanowiły one napęd prawie wszystkich ówcześnie budowanych modeli z napędem silnikowym.

Udział w zawodach w latach powojennych

Rok po wojnie, w dniach 9-10 czerwca 1946 z inicjatywy "Skrzydlatej Polski" odbyły się zawody modelarskie na nowym Polu Mokotowskim. Sklasyfikowano aż 160 modeli w 7 kategoriach. Startowali w nich również poznańscy modelarze: Henryk Zawal zajął pierwsze miejsce w kategorii szybowców szkolnych - "orlątko", a Ferdynand Jankowski również pierwsze miejsce w kategorii szybowców szkolnych - dowolnych.
W dniach 12-15 września 1947 w Belgii odbyły się zawody modelarskie. W reprezentacji Polski znaleźli się modelarze z Poznania: Jan Bury - 5 miejsce w kategorii szybowców i Bolesław Degler - 3 miejsce zespołowo w konkurencji modeli z napędem silnikowym.
W dniach 24-25 kwietnia 1948 w Poznaniu odbyły się pierwsze zawody modeli latających na uwięzi silnikowych (do 10 ccm) i bezsilnikowych (na tak zwanej "wędce"). Startowało 22 zawodników. W tym też roku Poznaniacy ustanowili pierwsze rekordy Polski modeli latających na uwięzi: Rajmund Jakób - bezsilnikowe – wynikiem 134,1 km/h, Teodor Karaban - odrzutowy z silnikiem GADO-300 – wynikiem 147 km/h.
W następnym roku odbyły się pierwsze zawody Krajów Demokracji Ludowej. Z Polaków w tych zawodach startowała tylko ekipa z Poznania:
Jan Bury - zajął 6 miejsce w konkurencji gumówek
Teodor Karaban - zajął 7 miejsce w konkurencji silnikówek.
Ponadto podczas tej imprezy nasi reprezentanci pobili dwa rekordy krajowe modeli wodnopłatowców:
Teodor Karaban- modele silnikowe - wynikiem 2min 21 sek.
Henryk Zawal - modele gumówek - wynikiem 2 min 27 sek.
Na koniec 1948 roku poznańscy modelarze posiadali 6 rekordów krajowych na 9 zarejestrowanych.
W dniach od 2 do 9 września 1951 roku odbyły się drugie zawody Krajów Demokracji Ludowej na lotnisku w Kobylnicy. Aeroklub Poznański wywiązał się z ich organizacji bardzo dobrze.
W roku 1952 ogłoszona została po raz pierwszy oficjalna kadra Polski w modelarstwie lotniczym. Wśród 17 kadrowiczów znaleźli się nasi modelarze: Jan Bury , Henryk Zawal , Bolesław Degler i Marian Grajewski. W następnym roku Jan Bury wygrał pierwsze zawody modeli zboczowych w Zakopanem i pierwsze zawody mikromodeli we Wrocławiu.

Lata późniejsze

W następnych latach poznańscy modelarze również liczyli się na arenie ogólnopolskiej a także na zawodach międzynarodowych. Do szczególnie zasłużonych należą:
• Jan Bury - wielokrotny mistrz Polski i zwycięzca wielu zawodów modeli szybowców zdalnie sterowanych (RC). W roku 1975 odznaczony Dyplomem im. Paula Tissandier'a, honorowy członek Aeroklubu Polskiego.
• Sylwester Kujawa - wielokrotny mistrz Polski w konkurencjach modeli akrobacyjnych na uwięzi i RC, a także modeli halowych. W roku 1954 ustanowił rekord Polski w konkurencji modeli z napędem gumowym: długość lotu 4000 m i wysokość 400 m. Po kilkunastu latach Sylwester Kujawa powrócił do mikromodeli i już w 1973 roku był w kadrze Polski. W tej konkurencji zanotował swoje największe sukcesy: był drużynowym i indywidualnym mistrzem świata!
• Stanisław Kaźmierowski - wielokrotny mistrz i wicemistrz Polski w konkurencji modeli akrobacyjnych na uwięzi - F2B.
• Andrzej Cichy i Tadeusz Kowal - wielokrotni medaliści w konkurencjach modeli swobodnie latających i zdalnie sterowanych modeli szybowców

Sukcesy na arenie międzynarodowej

Opisując historię sekcji modelarskiej Aeroklubu Poznańskiego nie sposób nie wspomnieć o zawodnikach, którzy w ostatnich latach odnieśli największe sukcesy (zdobyli medale w klasyfikacji indywidualnej) w mistrzostwach świata oraz mistrzostwach Europy organizowanych przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI). Chronologicznie lista sukcesów przedstawia się następująco.
• 1987 r. – Krzysztof Różycki zdobył srebrny medal w mistrzostwach świata modeli swobodnie latających z napędem gumowym w konkurencji F1B rozegranych we Francji;
• 1988 r. – Krzysztof Różycki zdobył brązowy medal w mistrzostwach Europy modeli swobodnie latających z napędem gumowym w konkurencji F1B rozegranych w Jugosławii;
• 1992 r. – Sylwester Kujawa zdobył tytuł mistrza świata w konkurencji F1D – modeli halowych; mistrzostwa rozegrane zostały we Wrocławiu;
• 1997 r. – Piotr Zawada zdobył brązowy medal w mistrzostwach Europy modeli makiet latających na uwięzi w konkurencji F4B rozegranych w Rumunii;
• 2000 r. – Piotr Zawada zdobył brązowy medal w mistrzostwach świata modeli makiet latających na uwięzi w konkurencji F4B rozegranych w Szwajcarii;
• 2000 r. – Paweł Dorsz zdobył tytuł mistrza świata w kategorii wiekowej juniorów konkurencji F1A – modeli szybowców swobodnie latających; mistrzostwa zostały rozegrane w Republice Czeskiej;
• 2001 r. – Piotr Zawada zdobył brązowy medal w mistrzostwach Europy modeli makiet latających na uwięzi w konkurencji F4B rozegranych we Włocławku;
• 2004 r. – Piotr Zawada zdobył srebrny medal w mistrzostwach świata modeli makiet latających na uwięzi w konkurencji F4B rozegranych w Dęblinie.

Opracowanie: Piotr Zawada

Powyżej zaprezentowano pierwszą wersję rysu historycznego sekcji modelarskiej Aeroklubu Poznańskiego. Wszystkie osoby, które chciałyby cokolwiek dodać (sylwetki modelarzy, wydarzenia, fotografie itp.) uprzejmie prosimy o kontakt z Piotrem Zawadą lub Mieczysławem Słowikiem

Postaci:
śp. Jan Bury
śp. Tomasz Bederski

Fotografie:
Jan Bury

 
do góry

 
Zlot Gigantów 2019
Grupa Akrobacyjna Żelazny
Oœrodek Szkolenia Lotniczego Żelazny 6
Rezerwacje obeiktów sportowych (squash, tenis, bowling) w ramach Studium Wychowania Fizycznego Politechniki Poznańskiej
Beata Choma
Latanie precyzyjne. Aeroklub Poznański
77 Szkoła Bezpiecznego Latania
SAE AeroDesign Politechnika Poznańska
Gliding Team Klinika Kolasiński
www.aerofoto-kaczmarczyk.com
Akademicki Klub Lotniczy Politechniki Poznańskiej
Akademicki Klub Lotniczy UAM
lotniczapolska.pl
CityZen
QR www.aeroklub.poznan.pl